لە سێ بەشی پێشوو ئاماژەمان بە سێ لە گرنگترین پاڵنەر وڕەهەندەکانی سیاسەتی ئیماڕات کرد کە ئەوانیش: سیاسەتی بەندەر ودژایەتی ئیسلامی سیاسی وپەیوەندی لەگەڵ ئێران بوو. بێ گومان سیاسەتی ئیماڕات تەنیا بریتی نییە لەو سێ لایەنە، بەڵام ئەو سێ لایەنە گرنگترینن، هەر وەها لایەنەکانی تری سیاسەتی ئیماڕات، بەدەر لەو سێ لایەنە، هەر بە جۆرێک لە جۆرەکان پەیوەندییان هەیە بەو سێ ڕەهەندەوە.
ئیماڕات هەر چەن پێشتریش پلان وبەرنامەی جدی هەبووە بەتایبەت لە بواری ئابووری وژێرخان، بەڵام ماوەی دەوروبەری ۱۰ ساڵە سیاسەتی ئیماڕات گۆڕانکاری گەورەی بەسەر هاتووە، دەیەوێت زیاتر ڕۆڵی گرنگ و گەورە ببینێت لە سیاسەتی ئیقلیمی وجیهانی. ئەم گۆڕانکارییە لە سیاسەتی ئیماڕات لەم (دەیە)یەیی دوایی چەندین هۆکاری هەیە، گرنگترینیان ئەمانەن:
ئیماڕات وەک دەوڵەتانی تری کەنداو، لە سیاسەت وخۆ پاراستن زیاتر پشتیان بە ئەمریکا دەبەست. لەگەڵ هاتنی ئۆباما وپاشان تڕەمپ، گوتارێک پەرەی سەند، ئەویش گوتاری کشانەوەی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، یا گوواستنەوەی قوورسایی بایەخی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە بۆ زەریایی هیندی لەبەر سنوردانان بۆ هەژموونی چین، یا خۆ دوورخستنەوەی ئەمریکا لە قەیران وشەڕ وکێشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، گوایە ئەمریکا پێویستی بە وزەی ناوچەکە نەماوە و ئیسرائیلیش بەهێز بووە و زۆربەی دەوڵەتانی عەڕەبی بوونە بە دۆستی، ئیتر پێویستی بەوە نەماوە ئەمریکا بیپارێزیت... ئەم گوتارە وای لە ئیماڕات کرد کە ئیتر هەوڵبدات پشت بە خۆی ببەستێت بۆ پاراستنی وڵاتەکەی.
سەرهەڵدانی ئەوەی پێی دەڵێن بەهاری عەرەبی، بڕیار بەدەستی ئیماڕات بە هەڕەشەیەکی ڕاستەوخۆی دەزانی بۆ سەر دەسەڵاتی سیاسی خۆی. ئەمریکا نەک ڕێگری نەکرد لەو ڕووداوە، بەڵکو سەرەتا پشتگیری خۆی دەڕبڕی بۆ بەهاری عەرەبی و لاری نەبوو لەوەی ئیخوانیەکان دەسەڵات بگرنە دەست. ئەمە وای لە ئیماڕات کرد کە ئیتر پشت بەستن بە ئەمریکا دەکرێت هەڵەیەکی کووشندە بێت، بۆیە بڕیاریدا خۆی بکەوێتە دژایەتی کردنی بەهاری عەرەبی.
ئیماڕات پێیوایە کەرەستەی ئەوەی هەیە کە ببێتە دەوڵەتێکی کاریگەر لە ناوچەکە و لە جیهانیشدا. توانای ئەوەی هەیە داهاتی گەورە تەرخان بکات بۆ ئامانجە سیاسیەکانی. وڵاتێک بتوانێ دوبەی بکاتە یەکێ لە شارە گرنگەکانی جیهان لە بواری بازرگانی و وەبەرهێنان و گەشتیاری... بۆچی نەتوانێ لە بواری سیاسی وسەربازیدا ببێتە هێزێکی کاریگەر لە جیهاندا. نموونەی وڵاتی بچووکی وەک ئیسرائیل هەیە لە ناوچەکەدا کە دەوڵەتێکی کاریگەرە لە جیهاندا، دەکرێت ئیماڕات ببێتە نموونەیەکی وا.
ڕێکەوتنامەی ئەتۆمی ئێران و ئەمریکا، کە ئیماڕات وەک هەڕەشەیەک بۆ سەر خۆی تەماشای دەکرد. وای لە ئیماڕات کرد تێبگات کە ئەمریکا وەک سوپەر پەوەرێکی جیهانی، بەرژەوەندییەکانی پابەندی هاوپەیمانێتی ئیماڕات و کەنداو نابێت. بۆیە ئیماڕات ئەگەر بیەوێت خۆی وبەرژەوەندییەکانی بپارێزێت، ئەوا پێویستە ڕاستەوخۆ خۆی بچێتە ناو هاوکێشە ئاڵۆزەکانی ناوچەکە و جیهان، نەک هەمیشە لە پەراوێزی ئەمریکاوە سیاسەت بکات.
ئیماڕات تێگەیشتووە لەوەی کە سیستەمی جیهانی ئەگەری ئەوەی هەیە لە قۆناغێکەوە بگوازرێتەوە بۆ قۆناغێکی دی، لە ئایندەیەکی نزیک یا مامناوەند. بۆیە لە ئێستاوە هەوڵدەدات لە سیستەمی نوێی جیهانی پێگەیەکی گرنگ و گەورەی هەبێت و خۆی ئامادە بکات بۆ هەر گۆڕانکارییەک.
ئیماڕات باش لە سرووشتی سیاسەت و فکری دەوڵەتان تێگەیشتووە، دەزانێت ئەوەی بەهای هەیە وگرنکە وپێوەرە بەرژەوەندی دەوڵەتانە. دەکرێت ئەمڕۆ بەرژەوەندی ئیماڕات لەوەدا بێت هاوپەیمانی ئەمریکا بێت و سبەی بەرژەوەندی وا بخوازێت نزیک بێتەوە لە چین. ئەوەی بەردەوامە بەرژەوەندی دەوڵەتانە، نەک دۆستایەتی و هاوپەیمانێتی وئایدۆلۆژیاکان و چەمکە ئەخڵاقی وسۆزدارییەکان... نەتەوەی بێ دەوڵەتی وەک کورد، ئەستەمە لەم هەقیقەتە تێبگات و باوەڕی پێبکات و بەو پێوەرە سیاسەت بکات.
زیاد بوونی هەژموونی تورکیا لە سەردەمی ئۆردۆگان و ئێران لە دوای بەهاری عەرەبی، لە ناوچەکەدا. هەر وەها نزیکبوونەوەی دەوڵەتێکی کەنداو کە قەتەرە لە تورکیا. ئەمە وای کرد ئیماڕات هەموو هەوڵێک بدات سنورێک بۆ هەژموونی ئەو دوو دەوڵەتە دانێت. لەو پێناوەدا دەیەوێت بەرەی عەرەبی درووست بکات دژ بە هەژموونی تورکی و هەژموونی ئێرانی، ئیسرائیلیش بێنێتە ناو بەرەی عەرەبی، بە ئامانجی ئەوەی لەڕێی ئیسرائیلەوە پشتگیری ئەمریکا و ئەوروپا بەدەست بهێنێت بۆ بەرەی عەرەبی، کە ئیماڕات هەوڵدەدات خۆی سەرکردایەتی ئەو بەرە عەرەبیە بکات یاخود کاریگەرترین دەوڵەت بێت لەو بەرەیە. چونکە میسر و عیراق لاواز بوونە و وەک جاران نین، سعوودیەش لە سەردەمی محمد سەلمان لە ژێر هەژمووی ئیماڕاتە. بۆیە دەکرێت ئەو بەرەیە ئیماڕات وئیسرائیل ڕۆڵی سەرەکی تێدا ببینن.
هۆکارێکی تری ئەو گۆڕانکارییە لە سیاسەتی ئیماڕات، دەگەڕێتەوە بۆ سروشتی کەسایەتی وفکری محمد زاید، کە خەون وئامانجی گەورەی هەیە. هەر وەها لە بنەڕەتدا کەسایەتیەکی سەربازییە، بۆیە لەم چەن ساڵەی دوایی، ئیماڕات لە چەندین شوێنی ناوچەکەدا ڕووی سەربازی خۆی پێشاندەدات. محمد زاید دەیەوێت ئیماڕات بکاتە دەوڵەتێکی کاریگەر لەسەر ئاستی جیهان. بۆ ئەوەش دەبێت سەرەتا ببێتە دەوڵەتێکی بەهێز وکاریگەر لە ناوچەکەدا.
ئەمانە وچەندین هۆکاری تر لە پشت ئەو گۆڕانکارییە گەورەیەن کە لە سیاسەتی ئیماڕات ڕوویداوە لەم دە ساڵەی دوایی.
تا ئێستا ئیماڕات، بە شێوەیەکی ڕێژەیی، سەرکەوتنی گەورەی بەدەست هێناوە لەو سیاسەتەی کە پەیڕەوی دەکات، وەک لە سێ بەشەکەی پێشتر ئاماژەی پێکرا. بەڵام ئەو سیاسەتە پڕە لە سەرکێشی و مەترسی، بە تایبەت بۆ وڵاتێکی بچووکی وەک ئیماڕات، کە جارێ پێشکەوتوو نییە لە ڕووی پیشەسازی وزانستیەوە هاوشێوەی ئیسرائیل. ئایا ئەم سیاسەتەی ئیماڕات بە سەرکردایەتی محمد زاید بەردەوام دەبێت و سەرکەوتنی گەورەتر بەدەست دەهێنێت یاخود تووشی قەیرانی گەورە و دارووخان دێت؟ وەڵامی ئەم پرسیارە لە ئایندەدا دەبینرێت، بەڵام بە پێی پێدراوەکانی ئێستا، ئیماڕات تا ئایندەیەکی نزیک و مامناوەند ئەگەر زیاترە بەردەوام بێت لە سەرکەوتن وگەیشتن بە ئامانجەکانی. چونکە وا دەردەکەوێت محمد زاید بە وریایی و پلانەوە ئەو سەرکێشیانە دەکات و بە ئاگایە لەوەی چۆن و کەی دەچێتە ناو ئەو یاری و هاوکێشە قوورسانەوە، و چۆن و کەی لێی دێتە دەرەوە. بۆ نموونە سیاسەتی ئیماڕات لە یەمەن، دەرخەری ئەو وریایی و زیرەکییەیە کە محمد زاید هەیەتی. بەڵام ئایا دوای مردنی محمد زاید ئەو سیاسەتە بەردەوام دەبێت؟ شکست دەهێنیت یا گۆڕانکاری گەورەی بەسەردا دێت؟ ئەم پرسیارانە ئایندە وەڵامی دەداتەوە.
ئیماڕات نموونەیەکی گرنگە بۆ زیرەکی و جورئەتی سیاسی، دەکرێت دەوڵەتێکی بچووک کە کۆمەڵێ خێڵ وخێزان حوکمی دەکەن، ڕۆڵی گەورە ببینێت لە هەندێ هاوکێشەی سیاسی وا ئاڵۆز، کە بۆ دەوڵەتانی گەورە و پێشکەوتوو ودیموکراتی وەک ئەمریکا و دەوڵەتانی ئەوروپاش زۆر قورس و ئاڵۆز بێت. لە ئیماڕاتەوە ئەوە فێر دەبین، کە مەرج نییە بۆ ئەوەی دەستکەوتی سیاسی گەورە بەدەست بهێنرێت، سوپایەکی بەهێز و ئابووی و پیشەسازییەکی زەبەلاح و ئاستێکی بەرزی زانستی وتەکنەلۆجی هەبێت، بەڵکو زیرەکی و تێگەیشتن لە هاوکێشەکان وململانێکان، جورئەتی سیاسی، ومتمانە بەخۆ بوون، هەل قۆستنەوە، بەکارهێنانی داهاتی وڵات بۆ بەرژەوەندی نیشتیمانی وسیاسی گەورە... دەکرێت پێشمەرجی سەرەکی بن، هەندێ کات، بۆ بەدەست هێنانی ئامانج ود ەستکەوتی سیاسی گەورە.
